01.03.2021 05:52:17

region

Walczyli o inną Polskę

W kalendarzu dziś Narodowy Dzień Pamięci "Żołnierzy Wyklętych". Podziemie antykomunistyczne działało również w naszym regionie. W taką działalność angażowali się mieszkańcy Sieradza, Zduńskiej Woli i okolic.

(fot. arch. zbiory Jana Pietrzaka)

Mianem żołnierzy wyklętych, czy też niezłomnych określa się tych członków zbrojnych ugrupowań niepodległościowych, którzy po zakończeniu II wojny światowej występowali przeciwko władzy komunistycznej.

- Tu na terenie ówczesnego powiatu sieradzkiego już zaraz po wejściu na te tereny wojsk sowieckich w kwietniu tworzy się tak zwany ruch oporu Armii Krajowej. To są wszyscy ci żołnierze AK, którzy widzą, że w nowym systemie politycznym nie ma dla nich miejsca. Część z nich wstępuje do milicji, ale bardzo szybko są wymieniani na innych i aresztowani. I stąd tworzy się podziemie niepodległościowe - mówi Jan Pietrzak, sieradzki regionalista.

W ówczesnym powiecie sieradzkim wszelkie mniejsze takie organizacje bierze pod swoją komendę kapitan Stanisław Sojczyński ps. Warszyc. To on tworzy Konspiracyjne Wojsko Polskie. Podokręg sieradzki jest bardzo aktywnym jeżeli chodzi o działalność KWP. Po aresztowaniu Warszyca wojsko konspiracyjne zostaje rozbite, ale potem odbudowuje się.

- To już pod wodzą "Murata", którego oddziały były umundurowane i dobrze uzbrojone. Prowadziły one bezwzględną walkę z władzą komunistyczną - dodaje J. Pietrzak.

Jednym z takich konspiracyjnych żołnierzy był 16-letni wówczas Edward Paś, który wstąpił w szeregi KWP, ponieważ nie godził się z komunistycznym modelem kraju. Obawiał się on wcielenia do Ludowego Wojska Polskiego i zdecydował również o próbie ucieczki przez granicę. Został jednak złapany i poddany brutalnemu śledztwu. Wielu takich żołnierzy miało potem wyroku śmierci.

Rozprawiając o żołnierzach antykomunistycznego podziemia warto wspomnieć pierwszego poległego sieradzanina Aleksandra Tomaszewicza ps. Jagoda, którego rozstrzelano na zamku w Lublinie. Wcześniej zakładał on konspirację w Sieradzu; działał w Związku Walki Zbrojnej, a potem w AK. Po wsypie w 1942 roku przeniósł się do partyzantki na Lubelszczyznę, gdzie dwa lata później został zatrzymany. Wyrok śmierci A. Tomaszewicza podpisał potem gen. Zygmunt Berling.

- Ale nie zapominajmy też o organizacji Katyń, wcześniej Związek Młodzieży Patriotycznej, która działała w Sieradzu i okolicach. To był ewenement w skali kraju. Podobne organizacje w kraju wpadały po kilku miesiącach. Grupa Katyń działała od 1947 r. przez trzy kolejne lata. Dopiero potem została rozbita. Do dziś jest o niej praca magisterska, kilka artykułów i tablice pamiątkowe. Jedna w "Jagiellończyku", a druga u sióstr Urszulanek. Nie ma jednak żadnego opracowania książkowego, o które aż się prosi - podkreśla J. Pietrzak.

Pobliska Zduńska Wola to w tamtych latach bardzo prężnie działająca nielegalna organizacja Wolność i Niezawisłość. Spośród tych żołnierzy warto wymienić chociażby żyjącego do dziś Jana Brzozowskiego, legendę późniejszej Solidarności. Należy też wspomnieć o działającej w tamtych czasach, choć krótko, organizacji Tygrysy.

Narodowy Dzień Pamięci "Żołnierzy Wyklętych" zaakcentujemy dziś także na antenie Naszego Radia. Jan Pietrzak będzie gościem w magazynie reporterów po godz. 15. Zapraszamy do słuchania.

Komentarzy: 47

Komentarze

Good marucha 03.03.2021 15:42:07

2 2

O czym z tobą rzeczowo rozmawiać, jak ty na każdy artykuł jaki by się ni ukazał masz tylko jeden komentarz j....ć PIS .Czy jest o remoncie chodnika , WOŚP , przyrodzie , sporcie czy Żołnierzach Wyklętych.

gajowy marucha 02.03.2021 23:17:02

5 0

Do Good marucha. Rzeczowych argumentów brak, to trza rzadkim obrzucić?... Co ty wiesz, skromny rozumku ?...

tak, tak 02.03.2021 16:57:06

4 6

widać po niektórych wpisać że to piszą byli działacze a i koryto się odsunęło od gęby to i problem mają.. choć i tak pewnie na sowitych emeryturach niezasłużonych! pisać sobie pisać. Nic więcej wam nie pozostało.. ble

do spadkobiercy 02.03.2021 13:10:57

3 2

po wpisie widać,że też jesteś takim spadkobiercą- powojenne kursy dla analfabetów się kłaniają.. albo pijąc nie pisz,po prostu..

nenryk II 02.03.2021 10:42:40

5 2

Do pamietajacy. Polacy cieszyli się wyzwolenia Polski jak mało kto. Jedni odbudowywali nasz kraj ze zniszczeń wojennych których była zdecydowana większość, natomiast garstka ludzi walczyła z tą władzą niepotrzebnie przelewajac polską krew. Twarzą bohatera rotmistrza Pileckiego, gloryfikujecie pospolitych bandytów takich jak/Bury,Ogien,Lupaszka itd/ Tylko Ci trzej wymordowali setki niewinnych ludzi, Wśród nich nauczycieli, kolejarzy podczas napadów na pociągi, geodetow przydzielajacym rolników ziemię, naukowców podczas napadów na banki. Jeden z Waszych "bohaterów Bury " spalił żywcem około 20 osób w tym kobiety i dzieci.Czy takich ludzi powinno się gloryfikowac. Szkoda, że Was nie było 21 stycznia br podczas kolejnej rocznicy wyzwolenia Zduńskiej Woli i Sieradza spod hitlerowskiej okupaci

Spadkobierca chłopa folwarcznego 02.03.2021 02:58:11

2 0

Sowieckie sługusy siłą odebrały prawowitym właścicielom majątki ziemskie.A nastepnie za poparcie nowej władzy ludowej rozdania chłopa folwarcznym mało rolnym i bez rolnym całą tą zagrabioną ziemię. To wielu się nie podobało. Dochodziło do tego źe chłopski syn bił okrada i mordował chłopskie go syna .W miastach cali Ci wykleci nie działali w wiekszości .Musieli by znaleźć zatrudnienie ukryć się trudno a i lud mądrzejszy całą to prawda o tych bohaterach. Wielu było zaraz po wojnie w MO MON KBW .Nie zrealizowali swych ambicji i zdezerterowali.Cześć uciekła na ziemię zajęte na zachodzie. Cała ta chistoria wykleþych Wieś chciał spokoju a nie wojny

Archwista 02.03.2021 00:00:26

3 2

1 marca- Światowy Dzień Przytulania Bibliotekarzy

obserwator 01.03.2021 22:28:56

6 5

To chyba zrozumiałe, że ŻADEN komunista... nie może chwalić Wyklętych i Niezłomnych, bo to znaczy, że ZDRAJCAMI Polski... byli Oni i ... ich potomkowie :-(!

Good marucha 01.03.2021 22:23:23

6 8

Panowie Goodi i gajowy marucha dlaczego nie dziwią mnie wasze komentarze? Nie wysilajcie się panowie ja wiem. Lata służby w MO wystarczyły .

emerytka 01.03.2021 22:03:11

9 5

Walczyli o wolną i suwerenną Polskę; ich walka nie skończyła się wraz ze śmiercią Franczaka "Lalka"; wielu ginęło i było prześladowanych do początku III RP. Cześć i chwała dla Niezłomnych, walczących w słusznej sprawie.

Patriota 01.03.2021 21:23:48

9 5

Historię piszą zwycięzcy......a w owym czasie byli nimi bolszewicy i folksdojcze...więc jaka mogła iść w świat wiadomość sami sobie odpowiedzcie.Zapytajcie własnych rodziców czy dziadków czego byli uczeni na lekcjach historii....tyle dla myślących... Chcieli nas zakopać Nie wiedzieli że jesteśmy ziarnem CZEŚĆ I CHWAŁA BOHATEROM

bezstronny raz jeszcze 01.03.2021 20:57:19

5 1

W przestrzeni publicznej używa się raz tego , raz tego określenia. Nie neguję, że w latach 45-00 nie uczono o rotmistrzu, w moich czasach tym bardziej, więc nie wiem w czym szkopuł. Gdzie stwierdziłem, że za komuny uczyłem się o Pileckim ..? Dowiedziałem sie stosunkowo niedawno, gdzieś koło 2010. I przeczytałem parę publikacji. Dr Buława tłumaczy podobieństwo niezłomnych i wyklętych. Jeśli przyjąć, że niezłomni nie złożyli po 45 roku broni i liczyli na ogólnokrajowe powstanie, to raczej rotmistrza nie sposób do tej grupy zaliczyć.

Do film wyklety 01.03.2021 19:12:30

5 5

Pytasz co to za obywatel to ja ci odpowiem WOLNY I NIEPODLEGŁY CZŁOWIEK.

Do bezstronnego 01.03.2021 19:10:05

4 1

Bezstronny brniesz i coraz bardziej się kompromitujesz. Dla twojej informacji w okresie 1945-2000 nie było mowy o nauce o rotmistrzu Pileckim w szkołach , więc jeśli po tym okresie byłeś w szkole to była mowa o rotmistrzu. Więc nie wiem jaką i gdzie ukończyłeś szkołę ale nie interesuje mnie to. W pierwszej wypowiedzi stwiedziłeś że rotmistrz nie był żołnierzem wyklętym a w drugiej twierdzisz że nie był niezłomnym . Aby cokolwiek na ten temat powiedzieć sprawdź kim byli żołnierze wyklęci a kim niezłomni bo różnica jest . Oczywiście byli tacy którzy są zaliczani do jednych i drugich.

Wnuk Żołnierza ZWZ AK 01.03.2021 18:42:16

12 10

Cześć i chwała bohaterom, mieli chłopaki Grande cojones nie to co teraz. Dziadku jestem dumny z Ciebie - na zawsze w mej pamięci

Ght 01.03.2021 18:41:54

12 8

Ubeki jadem kipią Dostajecie rozstroju

As 01.03.2021 18:23:55

7 8

Prezes Orlenu nowy Wyklęty. Prześladowany przez antypolsków

film -wyklęty 01.03.2021 17:32:59

11 12

ludzie! co to za obywatel, co przez 15 lat po wojnie zamiast odbudowywać zniszczoną ojczyznę z gruzów i zgliszczy wojny jak reszta narodu, bawi się w terrorystę i bździ po zagajniku.....

aD vocem do bezstronnego 01.03.2021 17:23:44

5 1

Chyba nie zrozumiałeś mojego wpisu...Ubolewam. Nie uczyłem się o rotmistrzu Pileckim w szkole, byłem za młody. Akurat wiem o tej postaci niemało. Rotmistrz Pilecki, postac wybitna, stał sie jedną z ikon żołnierzy niezłomnych, choć, powtórzę, nie był żołnierzem niezłomnym tak jak Kuraś, Szendzielarz czy Rajs - nie miał swojego oddziału, nie walczył z bronia w ręku po 1945 roku. Nie rozumiem zarzutu.

mietek 01.03.2021 16:57:54

3 1

CI co czczą -organizację KATYŃ nie widzą jak wygląda ulica, która nosi tę nazwę urąga tej nazwie -czyżby jaka organizacja taka ulica

Do bezstronnego 01.03.2021 16:28:42

9 3

No gościu jeśli o rotmistrzu Witoldzie Pileckim mogłeś za komuny się uczyć i głośno na forum publicznym o nim rozmawiać to gratuluję inteligencji. Nie wypowiadaj się na temat na który twoje wiedzą jest zerowa. Taka to twoja bezstronność

parodia prawdy 01.03.2021 15:55:32

5 7

jesli ktoś ogladał w niedzielę film -Wyklęty- to zdziwił się jak zobaczył ukrywającego się przez wiele lat w lesie bohatera filmu wedrującego po górskich, leśnych i polnych wertepach, nocującego w skalnych norach w w wyglancowanych do połysku butach oficerskich ,w białej czystej koszuli-prawie jak miejski elegant-

Simon 01.03.2021 15:46:07

13 9

Zastanawiam się, czy ci komentujący którzy piszą z pewną ekstazą o "zbrodniach" Żołnierzy Wyklętych zdają sobie sprawę z tego, jak daleko posunięte były prowokacje oddziałów ubeckich. Jednym z ich podstawowych działań oprócz tropiena, aresztowania i torturowania Wyklętych, było przebieranie się za oddziały partyzanckie a następnie napadanie na wsie i miasteczka, rabowanie i mordowanie cywilów.Zdyskredytowani w ten sposób Żołnierze Wyklęci mieli później duże problemy z uzyskaniem pomocy od ludności cywilnej. Był to bardzo skuteczny i powszechnie stosowany ubecki sposób walki z partyzantami. Na twitterowym profilu @AnitaSchelde można znaleźć sporo informacji o tamtym okresie. Potwierdzonych.

gajowy marucha 01.03.2021 15:44:32

6 5

Pytanie zasadnicze dla zachłyśniętych : Jak można "ładować do jednego wora" p.t. Pileckiego i "Nila" wraz z "Ogniem" i "Burym"? Rzeczywiście nie widzicie różnic, czy udajecie, że ich nie ma ?

chłodnym okiem 01.03.2021 13:45:18

15 5

Niemała część żołnierzy niezłomnych przyłączała się do partyzantki, bo zwyczajnie nie miała pomysłu na siebie, na swoją przyszłość. Do PZPR nie chcieli się zapisać, a z drugiej strony wiedzieli że już nic Polsce nie pomoże, żaden Anders na białym koniu nie przybędzie. No to im została wojaczka. Straceńcy - tak by ich trzeba nazywać.

bezstronny 01.03.2021 13:41:46

12 3

Internauta o kryptonimie "prawda" ma wiele racji. Po pierwsze, obecna władza uczyniła kult żołnierzy niezłomnych. To oni znaleźli sie teraz w centrum ich historycznej adoracji. Na marginesie, także wielu wpływowych ludzi z IPN-u "wypłynęło" właśnie dzięki temu wątkowi w naszej historii. I fakt, twarzami niezłomnych są Pilecki - choć on akurat żołnierzem wyklętym nie był - generał Nil, Rajs "Bury" Szendzielarz, Kuraś Dekutowski Ciepliński. Nie wszyscy z nich byli postaciami kryształowymi, należałoby te biografie odbrązowić.

Do Goodi 01.03.2021 13:28:52

8 5

Wspomnieniach kogo ? Odpowiem ci kogo wspomnieniach ubeków , sbków milicjantów , konfidentów oni musieli się bać . A kiedy mieli przychodzić rano w obiad .Przychodzili w nocy bo tylko w nocy wykonywali wyroki na zwyrodnialców ,

Część i chwała bohaterom 01.03.2021 12:59:38

10 6

O tym, że partyzantka bez dobrego dowództwa łatwo ulega demoralizacji, pisał sam „Łupaszka”. W meldunku do komendanta białostockiego AK już w sierpniu 1944 roku ostrzegał: „Na terenach zajętych przez bolszewików jest ogłoszona mobilizacja. Poborowi Polacy ze wsi samorzutnie biorą broń i idą do lasu. Liczą oni na opiekę i poparcie polskiej organizacji i AK. Ludzie ci pozbawieni fachowego dowództwa i odpowiedniego kierunku w prędkim czasie mogą przerodzić się w luźne bandy rabunkowe. Czy należy tych ludzi organizować?”.

Tolerancja 01.03.2021 12:49:52

7 13

A co na to lewica jak tam wasza współpraca z PO?

Niezdecydowany 01.03.2021 12:30:16

16 4

Niby to takie oczywiste ale chyba nie do końca- walczyli o Wolną Polskę czyli o jaką ( pomijając pomijając wątek ruski ,bo tu byli bez szans ) ? O taka gdzie ludzie mieli pracować od rana do wieczora na polu Pana dziedzica za ochlapy, a w fabrykach tak jak na ziemi obiecanej a pod kościołami setki dziadów zebrzacych ,.Czy walką było zastrzelenie biednego chłopa bo przyjął kawałek ziemi po dziedzińcu, który uciekł i wygodnie żył zagranicą ,czy zastrzelenie nauczyciela bo uczył chłopskie dzieci pisać i czytać .Czy walczyli w interesie społeczeństwa czy możnych którzy ich podzegali a sami bezpiecznie czekali na powrót do swoich majątków. Czy to nie była walka ( jak każda wojna) o majątki z dorobionym wątkiem ideologicznym bo chyba nawet szaleniec nie pomyślał by grupka ludzi zwyciężyła takie mocarstwo jak ruscy.

prawda 01.03.2021 12:15:04

24 6

największym błędem było upolitycznienie przez PiS IPN i wsadzenie "do jednego worka" Augusta Fieldorfa, Kurasia "Ognia" braci Wałachowskich i Franczaka" Lalka". Prawda jest taka, że obok prawdziwych bohaterów czci się pospolitych bandytów, którym łatkę podziemia politycznego przypięło albo UB, albo oni sami licząc na amnestie. Czy kogoś nie zmusza do myślenia to, że Franczak, który ukrywał się przez 18 lat / do 1963 roku/, nie pracując, wprawił sobie 5 złotych zębów? Ponadto IPN, w świetle uchwalonego prawa, nie bada przestępstw kryminalnych popełnionych przez "wyklętych" ponieważ wprowadzono ich przedawnienie - w przeciwieństwie do zbrodni komunistycznych. W ten sposób przestępstwa kryminalne popełnione przez np. ludzi "Ognia" nigdy nie zostaną zbadane i wyjaśnione. W każdej rewolucji, począwszy od powstań narodowych, zawsze element kryminalny mieszał się z walczącymi o wolność. Tak było podczas powstania listopadowego 1830 roku w Warszawie, tak było po 1945 roku, tak też było w Poznaniu w 1956 i w Gdańsku 1970 roku. Jak można na tablicy pamiątkowej na warszawskiej "Łączce" umieść obok rotmistrza Pileckiego nazwiska Wałachowskich, którzy zostali straceni za napady z bronią na sklepy, magazyny i taksówkarzy?

hnatio 01.03.2021 12:13:43

4 8

Piotr dzbanie po co ci ta wiedza ?

Do piotr 01.03.2021 12:02:28

3 14

Zróbcie dzień pamięci ubowni i ormo

prawdzic 01.03.2021 11:59:41

15 10

zwykli zbrodniarze i mordercy , teraz pod płaszczykiem walki o wolność. stają sie bohaterami.

EZD 01.03.2021 11:47:00

6 11

MO i ormowcy zbiorowe gwałty w Świnoujściu na Niemkach i Półkach i innych miejscowościach Ktoś ich branil Właśnie wykleci

karolek 01.03.2021 11:46:13

13 22

Sierpem i młotem czerwoną hołotę. Również tą wypisującą bzdurne komentarze. Czerwone pająki wiecznie żywe, następne pokolenie im nie ustępuje. Pozdrawiam potomków Żołnierzy Wyklętych.

Goodi 01.03.2021 11:36:40

20 13

Większość tych tzw. żołnierzy to byli zwykli bandyci i mordercy. We wspomnieniach przetrwali jako nocni złodzieje i sadyści

historia nie jest jednostronna 01.03.2021 11:35:39

15 2

Szanowny panie Janku Zasłużony dla Ziemi Sieradzkiej w histori jak się mówi A -tj kim był gdzie walczył , działał o trzeba mówić i B z kim i gdzie walczył kogo zabił jaki skutek ,jakie efekty przyniosła jego walka bo inaczej tworzymy mitologię zakłamanych wojowników -ktoś cos gdzieś tam

Jarosław 01.03.2021 11:32:15

20 2

Najbardziej po wojnie przerąbane mieli zwykli obywatele jak nie jedni to drudzy oskarżali o pomaganie lub współpracę .Moja śp ciotka mieszkająca w miejscowości Wróblew opowiadała niezbyt pochlebne opinie o tych rzekomych żołnierzach wyklętych. Owszem byli tacy co walczyli dla idei ,lecz nie zapominajmy o łotrach którzy podszywali się pod AK grabiąc i zabijając niewinnych ludzi, nie można ich gloryfikować i stawiać w tym samym szeregu , oraz wykorzystywać do celów politycznych, jak to robi obecna władza grając na emocjach ludzi. Reasumując bohaterom należy się szacunek, zmarłym pamięć i św spokój.

Orzeł Bały 01.03.2021 11:27:07

8 5

....no i za swój heroiczny patriotyzm zapłacili najwyższą cenę,zabici,zakopani pod płotem,bez pogrzebu,nagrobka,nic. A dziś maja jedynie symboliczny kamień od rodziny, na pamiątkę tamtych dni.Warto było?...nie wiem...

Piotr 01.03.2021 10:59:54

23 17

A tak naprawdę ile ci " niezłomni" zamordowali osób? (Ciekawe czy ukaże się mój komentarz)

Miejscowy 01.03.2021 10:31:01

21 23

Pamiętajmy aby dziś udać się także pod obelisk w miejscowości Orzeł Biały gdzie znajduje się kamień upamiętniający Antoniego i Jana Chowańskich. Cześć i chwała bohaterom.

mieszkaniec 01.03.2021 10:25:06

25 15

Może i walczyli z strojem jaki nastal po wojnie... Jednak trzeba również powiedzieć głośno że na rękach mieli niewinną krew zwykłych ludzi... było wiele przykładów jak mordowali za rzekomą współpracę ze UB...

Polak 01.03.2021 10:15:17

21 21

Ciekawe ile osób w obecnych czasach miało by tyle odwagi i samozaparcia aby tak pięknie walczyć o Nasz Kraj. Cześć i chwała bohaterom.

chwała? 01.03.2021 10:12:18

23 14

bohaterom? jak tak bardzo chcieli walczyć to mogli walczyć z ruskimi co w Polsce stacjonowali ciekawe jak by ich to bohaterstwo wyglądało !

fazi 01.03.2021 09:27:12

27 10

No cóż jak to u nas z jednej skrajności w drugą.

Chwała 01.03.2021 08:24:08

23 26

Chwała bohaterom!

Więcej informacji

Uroczystość wręczenia certyfikatów ukończenia szkolenia wojskowego

Dzisiaj, 19:36:35

region

Dziś na Rynku im. Reymonta w Warcie obyła się wyjątkowa uroczystość wręczenia certyfikatów ukończenia szkolenia wojskowego oraz z zakresu służby więziennej.

0

Wyróżnienie dla koszykarza z Sieradza

Dzisiaj, 18:32:42

Sieradz

Maciej Koperski znalazł się w najlepszej piątce sezonu zasadniczego koszykarskiej I ligi. Wychowanek Trójki Sieradz reprezentuje obecnie GKS Tychy.

2

Zduńskowolskie uczennice popularyzują adopcję psów

Dzisiaj, 15:24:02

Zduńska Wola

Uczennice I i II Liceum Ogólnokształcącego w Zduńskiej Woli biorą udział w projekcie społecznym "Zwolnieni z Teorii". Ich projekt przede wszystkim opiera się na szerzeniu świadomości o adopcji psów oraz zwalczaniu związanych z nią stereotypów.