Sieradz: nie produkuj odpadów zarządzaj zakupami

Produkujemy coraz więcej odpadów, z którymi nie wiadomo co zrobić, zużywając nieodnawialne surowce i zostawiając niekorzystną spuściznę dla przyszłych pokoleń. W domach, w szkole, w pracy Polacy produkują rocznie ok. 10 milionów ton odpadów. W przeliczeniu na jednego Polaka jest to ok. 300 - 400 kg. Przewiduje się, że w ciągu najbliższych lat ilość odpadów, głównie opakowaniowych będzie znacznie wzrastać.

Odpady są nierozerwalnie związane z działalnością człowieka. Powstawały zawsze, jednak z biegiem czasu produkujemy coraz bardziej toksyczne i uciążliwe produkty, w równie uciążliwych opakowaniach. Z jednej strony ingerujemy w środowisko produkcją różnych przedmiotów, z drugiej strony wyrzucane niepotrzebne już, zepsute przedmioty zamieniają się w odpady, które mogą być sporym obciążeniem dla gleby, wody czy powietrza.

Będąc w sklepie zastanawiajmy się jaki produkt wybrać - które opakowanie jest najwygodniejsze, dłużej posłuży, a przede wszystkim, które jest najbardziej ekologiczne? butelka plastikowa, czy szklana? foliówka, a może torebka papierowa? Wiemy, że szkło to materiał od wieków produkowany z naturalnych surowców. Na jedną tonę szkła potrzeba 800 kg piasku,280 kg wapnia, 230 kg sody i 30 kg barwników. Jest jednym z najbardziej energochłonnych spośród materiałów do produkcji opakowań. Pomimo tego, że podczas produkcji jednej tony szkła powstanie 10 metrów sześciennych ścieków, szkło jako opakowanie uważa się za ekologiczne. Dlaczego?

Słoiki i butelki są przyjazne dla środowiska dlatego, że można ich używać latami. Szkło jest idealnym materiałem do ponownego użycia i odzysku, gdyż łatwo je czyścić i zdezynfekować, nie wchodzi również w reakcje chemiczne z żadnymi substancjami. Jednak opakowania szklane użyte tylko raz są dużo mniej ekologiczne niż opakowania plastikowe. Warto pamiętać, że słoiki i butelki wrzucamy do pojemników ostrożnie - im mniej z nich się stłucze tym większą wartość będzie miał zebrany surowiec . Opakowań nie trzeba myć przed wrzuceniem do kosza, można zostawić etykietki i pozostałości metalowych i plastikowych zamknięć - instalacje do czyszczenia stłuczki w hutach szkła poradzą sobie z "wyłapaniem" takich zanieczyszczeń. Każda odzyskana butelka po umyciu może być napełniana 15-krotnie, a po rozbiciu staje się pełnowartościowym surowcem, z którego wytapia się nowe wyroby - to materiał, który może być wykorzystywany nieskończoną ilość razy.

A czy plastik jest najbardziej nieekologicznym opakowaniem dla produktów? Bardzo często nie zauważa się pozytywnych aspektów zastosowania opakowań typu PET (przezroczyste butelki) lub PE (foliowe worki na mleko) pomimo tego, że oba są pochodnymi ropy naftowej. Produkcja tych związków pochłania znacznie mniej energii niż np. produkcja szkła. Wiąże się to m.in. z dużo mniejszymi temperaturami przetapiania. Opakowania plastikowe są lekkie, co przekłada się na poziom emisji gazów cieplarnianych w procesie transportu. Problemem opakowań plastikowych są paradoksalnie ich niskie koszty wytwarzania i związana z tym masowość produkcji. Zachłyśnięcie się producentów i konsumentów olbrzymimi możliwościami jakie dają lekkie i tanie tworzywa sztuczne, spowodowało że wytwórcy długo nie zastanawiali się nad możliwością ich odzysku, dlatego też tak ważne jest właściwe, racjonalne wielorazowe użytkowanie tego surowca.

Pozbywanie się odpadów, których przybywa, jest jednym z poważnych problemów naszej cywilizacji. Istotą jest więc zapobieganie powstawaniu odpadów poprzez m.in. ograniczenie konsumpcji oraz bardziej przemyślane zakupy to najbardziej proste i oczywiste działanie oraz najłatwiejszy sposób unikania powstania odpadów.
Żyjemy w społeczeństwie napędzanym przez nadmierny popyt w stosunku do rzeczywistych potrzeb, stymulowany modą i udogodnieniami nowoczesnych technologii. Najlepiej zagospodarowane odpady to takie odpady, które w ogóle nie powstają. Zapobiegać powstawaniu odpadów możemy w domu, a nawet trochę wcześniej, bo już w trakcie robienia zakupów.

Najlepszym rozwiązaniem jest zrezygnowanie z rzeczy, których tak naprawdę nie potrzebujemy. Zastanówmy się, ile korzyści mogą przynieść rozsądnie wydane pieniądze i unikanie produktów nadmiernie i niepotrzebnie opakowanych. Mniejsze zakupy to mniejsze wydatki, mniej odpadów, ograniczenie transportu i wydatków związanych z zagospodarowaniem odpadów.
Co może przyczynić się do REDUKCJI odpadów?
- robienie listy na zakupy - wtedy kupimy tylko to, co naprawdę potrzebujemy i z mniejszym prawdopodobieństwem wydamy pieniądze na rzeczy niepotrzebne,
- nieużywanie opakowań jednorazowych, np. reklamówek, a w ich miejsce stosowanie opakowań wielorazowych np. płóciennej torby, koszyka,
- kupowanie produktów mniej opakowanych, np. pasty do zębów bez kartonika i folii, kremu bez pudełka z kartonu,
- nieużywanie dodatkowych opakowań, gdy nie jest to konieczne, np. reklamówki do proszku zapakowanego w torbę ze specjalnym uchwytem,
- kupowanie produktów w jednym, większym opakowaniu zamiast w kilku mniejszych,
- zużywanie produktu do końca, by nie wyrzucać resztek,
- dwustronne zapisywanie lub zadrukowywanie kartek,
- kupowanie tylko produktów potrzebnych i dobrej jakości, których niska trwałość nie spowoduje, że szybko je wyrzucimy,
- korzystanie z wielorazowych opakowań: używanie pojemników na lunch zamiast worków foliowych, napełnianie/noszenie własnej butelki na wodę zamiast ciągłe kupowanie napojów,
- używanie akumulatorków zamiast jednorazowych baterii,
- unikanie jednorazowej zastawy: sztućców, kubków, tacek plastikowych i papierowych,
- używanie długopisów z wymiennym wkładem lub długopisów z surowców z odzysku albo biodegradowalnych,
- zamieszczenie informacji na swojej skrzynce pocztowej, że nie życzymy sobie wrzucania ulotek do niej ? takie proste działanie może zmniejszyć ilość makulatury nawet do 5 kg rocznie!
- pożyczanie czasopism i książek zamiast ich kupowanie.

Nie ulegajmy reklamie.

Nasze skrzynki pocztowe zarzucane są stosami niezamówionej korespondencji. Prawo chroni jednak tylko odbiorców niechcianych listów wysyłanych e-mailem. A tymczasem ulotek w skrzynce bywa tak dużo, że czasem nie można już zmieścić tam listu. Produkcja ulotek reklamowych oraz ich kolportaż stanowi ogromny sektor zajmujący się masowym marnowaniem papieru. A jak wiadomo, oznacza to zmniejszanie się powierzchni lasów. Bo chyba nikt nie wątpi, że ulotek nie drukuje się w większości na tzw. ekologicznym papierze z makulatury. Niestety, większość tych kartek nie zostanie ponownie wykorzystanych. Ulotki trafiają do najbliższego kontenera, w którym znajdują się każdego rodzaju śmieci. Takie mało perspektywiczne myślenie może nam mocno zaszkodzić, a za kilkanaście lat szkód nie da się już naprawić.

Dlatego optymalnym rozwiązaniem wydaje się naklejenie na swoją własną, indywidualną skrzynkę, prośby o nie wrzucanie materiałów reklamowych. Interpretacja prawa pocztowego prowadzi do tego, że skrzynki są dla konkretnych operatorów przesyłek, którzy mogą dostarczać również druki bezadresowe, ale z kolei właściciel skrzynki może nie życzyć sobie dostarczania takich druków. Naklejki z napisami:

REKLAMA? NIE DZIĘKUJĘ!

Można nabyć na poczcie lub otrzymać bezpłatnie w Centrum Edukacji Ekologicznej w Sieradzu przy ul. Portowej 2.

Używajmy wielokrotnie, pamiętajmy o możliwości powtórnego wykorzystania produktów powszechnie uznanych za jednorazowe, co zmniejsza skalę zanieczyszczeń środowiska, powstałych zarówno wskutek efektów ubocznych produkcji jak i akumulacji śmieci. Wielokrotne użycie to też oddawanie do użytku innym ? coś, co wydaje ci się kompletnie bezużyteczne dla kogoś może być nieosiągalne i cenne.
W jaki sposób możemy UŻYWAĆ PONOWNIE?
- ponowne używanie zapisanych lub zadrukowanych kartek z jednej strony,
- wykorzystywanie słoików po dżemach czy sosach na domowe przetwory,
- wykorzystywanie plastikowych pojemników (np. po lodach, jogurtach) do przechowywania różnych rzeczy,
- kupowanie napojów w butelkach zwrotnych i odnoszenie ich do sklepu,
- wykorzystywanie plastikowej butelki po napoju, do podlewania kwiatów doniczkowych,
- oddawanie ubrań, książek, zabawek młodszej rodzinie, kolegom, potrzebującym, organizowanie wymian ubrań, rzeczy już nam niepotrzebnych,
- puszczanie w obieg wśród przyjaciół znajomych książek, czasopism, filmów ? to bardzo dobry pomysł na uniknięcie kupowania tych samych rzeczy w gronie znajomych.