Zmodernizowany ZUOK "Orli Staw" na ćwierćwiecze Związku

Związek Komunalny Gmin "Czyste Miasto, Czysta Gmina" powstał w 1998 roku z inicjatywy Miasta Kalisza i na początku skupiał 8 miast i gmin członkowskich. W 1999 roku do Związku dołączyło kolejne 11 miast i gmin. Dziś Związek skupia 23 miasta i gminy z terenu województwa wielkopolskiego i pięciu powiatów łódzkiego na łącznym obszarze 2,5 tys. km 2, zamieszkanym przez ok. 320 tys. mieszkańców.

Zadaniem związku jest m.in. eksploatacja wybudowanego i zmodernizowanego Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych "Orli Staw", świadczenie usługi zagospodarowania odpadów komunalnych wytworzonych, odebranych i zebranych na terenie gmin członkowskich Związku, a także edukacja ekologiczna.

Organami Związku są Zarząd oraz Zgromadzenie Związku. Na przestrzeni tych 25 lat Zarządowi Związku przewodniczyli:

•  w roku 1998, a następnie w latach 2001 - 2019 Daniel Tylak,
•  w latach 1999 – 2001 Bernard Popp,
•  w roku 2019 Janusz Pęcherz,
• od grudnia 2019 roku do chwili obecnej Jan Adam Kłysz.

W skład zarządu obecnej kadencji samorządu wchodzą: Paweł Osiewała - Prezydent Miasta Sieradza - Zastępca Przewodniczącego Zarządu Związku oraz Członkowie Zarządu: Mariusz Chojnacki - Wójt Gminy Ceków-Kolonia, Sebastian Wardęcki - Burmistrz Gminy Opatówek oraz Joanna Misiak-Kędziora - Zastępca Burmistrza Miasta Turku.

W latach 1998 - 2023 Przewodniczącymi Zgromadzeniu Związku byli:

• w roku 1998 roku Pan Krzysztof Nowak – Burmistrz Miasta Turku,
• w latach 1999-2001 Pan Marian Mirosław Marczewski – Burmistrz Miasta Turku,
• w roku 2002 – po wyborach parlamentarnych, w których obecny wówczas Przewodniczący Zgromadzenia Związku (Marian Mirosław Marczewski) został wybrany Posłem RP, posiedzenia Zgromadzenia prowadził Zastępca Przewodniczącego - Zdzisław Krysiak - Burmistrz Gminy i Miasta Warta,
• w latach 2003-2014 Pan Janusz Pęcherz – Prezydent Miasta Kalisza,
• w latach 2015-2018 Pan Grzegorz Sapiński – Prezydent Miasta Kalisza,
• od roku 2019 Zgromadzeniu Przewodniczy Pan Krystian Kinastowski – Prezydent Miasta Kalisza.

Zgromadzenie, ze swojego grona wybiera również Komisję Rewizyjną, której w obecnej kadencji Przewodniczy Tomasz Woźniak - Wójt Gminy Wróblew oraz Komisję Skarg, Wniosków i Petycji, której Przewodniczącym jest Grzegorz Kulawinek - Wiceprezydent Miasta Kalisza.

W 2000 roku, dokładnie dwa lata po opublikowaniu Statutu Związku, 16 lutego Związek złożył wstępny wniosek w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie o dofinansowanie realizacji „Programu gospodarki odpadami w rejonie działania Związku Komunalnego Gmin Czyste Miasto, Czysta Gmina wraz z budową Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych” z funduszu przedakcesyjnego ISPA. Po uzyskaniu dofinansowania, rozstrzygnięciu przetargów i podpisaniu umów przystąpiono do realizacji wszystkich zadań. W 2006 roku Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych „Orli Staw” został oddany do użytkowania.

Po kilku latach eksploatacji Zakładu jasne stało się, iż niezbędna jest rozbudowa składowiska odpadów o drugą kwaterę. Zadanie to zostało sfinansowane ze środków własnych Związku.

Następnie, w związku ze zmieniającymi się wymaganiami prawnymi dotyczącymi gospodarki odpadami, okazało się, że konieczna jest modernizacja instalacji sortowania oraz rozbudowa Zakładu o kolejną instalację – fermentację bioodpadów selektywnie zbieranych z terenu działalności Związku. Dlatego też w 2017 roku Związek złożył wniosek do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie o dofinansowanie tych przedsięwzięć.

Prowadzenie selektywnej zbiórki ma sens. Udowadniają to władze Związku Komunalnego Gmin „Czyste Miasto, Czysta Gmina&rdquo, które od ćwierćwiecza stawiają na nowoczesną, zgodną z wymogami prawa gospodarkę odpadami. Właśnie w bieżącym roku Związek zakończył realizację projektu „Modernizacji Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych „Orli Staw jako Regionalnego Centrum Recyklingu ”. Jego wykonanie pochłonęło ponad 144 mln zł, w tym prawie 80 mln zł stanowiło dofinansowanie ze środków unijnych z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020.

Uroczystość oddania do eksploatacji nowych obiektów w nowoczesnej odsłonie zbiegła się z obchodami 25-lecia Związku.

- Instalacja była modernizowana przez ostatnie cztery lata lata, by docelowo stać się Regionalnym Centrum Recyklingu. Dzięki temu możliwe będzie wypełnienie krajowych i unijnych wymagań w zakresie gospodarki odpadami – mówi Jan Adam Kłysz, Przewodniczący Zarządu ZKG "Czyste Miasto, Czysta Gmina". Zakończenie prac modernizacyjnych oznacza, że będziemy w stanie lepiej wykonać wszystkie nałożone na nas obowiązki ustawowe. Ponadto włodarze miast i gmin oraz mieszkańcy będą żyli ze świadomością, że praca, którą wkładają w segregację odpadów w swoich domach, nie idzie na marne, odpady zostaną odpowiednio zagospodarowane i poddane recyklingowi.

Jednym z istotniejszych elementów Projektu była modernizacja instalacji sortowania odpadów. W ramach zadania, nie tylko unowocześniono istniejącą linię sortowania odpadów w Orlim Stawie, ale również rozbudowano halę budynku sortowni o dodatkowe ponad 2,5 tys. m2 oraz zrealizowano dwie wiaty magazynowe przekraczające 1 tys. m2. Zamontowano też nowe „serce” instalacji, czyli 10-sekcyjne sito bębnowe. Dodatkowo dostarczono nową rozrywarkę worków, wymieniono część przenośników oraz połączono dotychczasową część sortowni z instalacją powstałą w nowej hali. Tu natomiast stworzono kompletnie nową instalację sortowania, w tym zespoły ponad 100 taśmociągów. Nowa jakość w sortowaniu odpadów to głównie pokłosie montażu siedmiu nowoczesnych separatorów optycznych, m.in. do tworzyw sztucznych, paliwa alternatywnego (RDF) i folii PE. Zainstalowano także separator balistyczny i separator elektromagnetyczny taśmowy (do metali żelaznych) oraz separator wiroprądowy (do metali nieżelaznych).

- Nowa, w pełni zautomatyzowana linia technologiczna sortowania odpadów, połączona ze zmodernizowaną linią działającą dotychczas, pozwoliła na zwiększenie przepustowości całej instalacji. Jest to odpowiedź na rosnący strumień odpadów z terenu gmin należących do Związku Komunalnego Gmin "Czyste Miasto, Czysta Gmina" - mówi o efekcie ekologicznym Projektu Jan Adam Kłysz. – Dodatkowo efektem modernizacji jest dokładniejsze sortowanie odpadów, wydzielanie bardziej jednorodnych, o lepszej jakości i liczniejszych frakcji surowców wtórnych, co umożliwi ich korzystniejszą sprzedaż jako wysokogatunkowego materiału do recyklingu.

W ramach realizowanego przez Związek Projektu pn. „Modernizacja ZUOK Orli Staw jako Regionalnego Centrum Recyklingu&rdquo, najbardziej złożonym zadaniem była budowa instalacji fermentacji. Moduł fermentacji suchej, poziomej, ciągłej selektywnie zbieranych odpadów biodegradowalnych jest pierwszą tego typu instalacją w Polsce. Jest to fermentacja beztlenowa. Do obiektu będą trafiały odpady kuchenne i ogrodowe w ilości około 15 tys. ton na rok.

– Produktem przetwarzania tych odpadów jest biogaz służący do produkcji „zielonej” energii elektrycznej i cieplnej. Wytworzone w procesie ciepło będzie wykorzystywane na potrzeby ZUOK-u, głównie do ogrzewania fermentera, w celu podtrzymania ciągłości procesu termofilowego. Nadwyżki energii cieplnej zostaną wykorzystane do ogrzewania budynków Zakładu "Orli Staw" - mówi Jan Adam Kłysz.

Dodatkowo produkcja energii elektrycznej z biogazu spowoduje, że instalacja stanie się niezależna od zasilania zewnętrznego. Nadwyżka produkowanej w ten sposób „zielonej” energii elektrycznej trafi do energetycznej sieci ogólnokrajowej, poprawiając bilans energetyczny kraju.

Ale to nie wszystko. W wyniku procesu fermentacji wytwarzany będzie wysokiej jakości nawóz stały oraz nawóz płynny. Produkty te będą spełniały kryteria dopuszczenia do obrotu jako środek poprawiający właściwości gleby – polepszacz glebowy. Tym samym możliwa będzie ich sprzedaż podmiotom zewnętrznym – rolnikom indywidualnym oraz odbiorcom hurtowym.

Związek nie osiada jednak na laurach. Obecnie z Programu Rządowego Polski Ład budowana jest oczyszczalnia ścieków dla Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych "Orli Staw" i trwają procedury przetargowe dotyczące dostawy nowej przerzucarki kompostu "Biofix" oraz wyłonienia wykonawcy dalszej rozbudowy Zakładu.